- PROCESSIO
- I.PROCESSIOGraece Ε᾿κπόρευσις, dicitur in Sacris modus, quô Spiritus S. a Patre et a Filio est, adorandus potius, quam scrutandus, de quo vide Athanasium in Symb. Epiphanium, Haer. 62.centra Sabell. §. 4. et seqq. Basilium contra Eunomium, l. 5. Ambrosium, in Symb. Apostol. c. 1. 3. 4. Augustin. de Trin. l. 4. c. 20. A' Filio vero Spiritum S. procedere, negat Ecclesia Orientalis, et queritur, laciniam istam, τὸ (scil. Πνεȏμα) ἐκ τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Γ῾ιοῦ ἐκπορευέμενον, a Latinis Symbolo Niceno assutam fuisse: Hi contra a Constantinopolitanae Synodi Patribus id factum satagere. Qua de re acriter disceptatum inter utrosque Saeculô VII. regnante Pipinô, in Gentiliacensi Consilio. Eadem quaestio agitata in Synodo Aquisgran. Saeculô VIII. Nec tam actum ibi de dogmate, quam de interpretatione Concilii Constantinopolitani. Recruduit lis Saeculô XII. Anselmô Cantuariensi Archiepiscopô causam contra Graecos acriter urgente. Et quam vis hôc saeculô ferme exeunte Occidentalibus accessisse viderentur graeci, in Concilio Lugdunensi, omnia tamen a Graecis paulo post fuêre rescissa. Certum, in Concilio Florentino A. C. 1439. Imperatore et Patriarchâ Constantinopolitanô consentientibus, litis istius temperamentum quaesitum fuisse, ut statueretur, Spiritum S. a Patre per Filium procedere, negari tamen non potest, ab ista transactione resiliisse Orientales, et in sua sententia ad nostra usque tempora acriter perstare: nisi quod Cyrillus Patriarcha Constantinopolitanus, qui ante 40. annos circiter floruit, in Confessione sua in Anglia edita, eôdem modô mentem suam, circa adorandum hoc dogma, explicuit. Vide Frid. Spanhemium Syntagm. Part. I. Disput. de Trinitate §. 14. et Suicerum, voce Ε᾿κπόρευσις. Ab hac vero sententia Melchianorum nomen Graecis haesisse, diximus supra.II.PROCESSIOvox in Imperio olim, hodieque in Ecclesia Romana nota. Procedere enim et processiones facere dicebantur Imperatores quoties vel in palatia suburbana secederent vel etiam ad Sacra procederent, quod cum apparatu et Comitatu magnificio fiebat. Vulcatius Gallicanus in Avidio Cassio, c. 7. Imperatorio mimo cum processisset, eum, qui sibi aptaverat ornamenta Regia, praefectum praetorii fecit etc. Unde postmodum ipsae Imperatorum in issdem Palatiis morae, Processus non semel dictae; Byzantinis vero Scriptoribus Πρόκεςςα et Πρόκευσα, item Πρόκηνσος; qua de re pluribus agit Car. du Fresne in Constantinopoli Chr. l. 3. Vide quoque Salmas. ad Solin. p. 740. Maxime vero Processio et Processus, de Consulib. dictus est, qui cum pompa et apparatu magnifico procedere ad Circum solebant: quod septies fieri consuevisse, durante Magistratu, docet Iulianus Antecessor Constitut. 98. Processiones autem ipsius volumus esse septem, omnes in Circo et in harena, et in theatro etc. Vide infra Theatroquinegium. Inde vox in Ecclesiam transiit. Cum enim Arriani Theodosiô imperante cantilenarum (ad oppinionem suam apte responentium) per plateas recitatarum primi inventores fuissent: Chrysostomus veritus, ne aliquis e simplicioribus, eiusmodi cantibus ab Ecclesia abduceretur, quosdam ex suo populo illis contra comparavit, qui nocturnia hymnis decantandis similiter operam darent: Arrianorum que ea in re studium eô pactô reprimerent, denique suos in ipsorum fide admodum confirmarent, uti legimus apud Socratem, l. 6. c. 8. et Sozom. l. 8. c. 8. quod institutum tamen tumultu et periculô non caruisse, addunt iidem. Postea in Ecclesia Romana hoc nomine inprimis venire coepit agmen supplicantium, ad instar exercitus, ordinatorum, et cum vexillis ac cruce, ad loca sacra, procedentium. Romae Basilicarum Canonici etiam tentoria secum ferunt, ante quae locô classicorum, ait Macer, campanulas habent; ad imitationem. ut habet Gemin. l. 1. c. 68. Israelitici Populi, ante Arcam, proficiscentis. Et quidem olim, in memoriam Christi Resurrectionis, in omnibus per annum Dominicis, Processio celebrata est, ac Praelatus seu alius quidam Superior, reliquos Ecclesiasticos, praecessit, ad denotandos Apostolos aliosque Discipulos Christum sequutos, in eius Resurrectione, quum in Galilaeam processit: Unde semper in huiusmodi Processionibus Praelatos nostros, quasi Dominum in Galilaeam, sequimur, ait rupertus de Div. Offic. etc. Quam in rem vide plura, apud Dominic. Macrum in Hierolex. ubi de variis Procedendi ritibus, de Processione Nigra, seu Litania maiori, de Processione Septiformi aliisque huc pertinentibus, varia congessit. De Processione in die Ascensionis, vide praefatum Rupertum, l. 9. c. 9. etc. Sed et Graecis suae Processiones sunt, in quibus semper defertur Codex Euangeliorum; quem qui deferre consuevit, in Ecclesia Constantinopolitana, Praefectus Euangelio appellatus est, Idem Macer. De Processionibus Gentilium veterum vide supra in voce Litania; hodiernorum, Petrum de la Valle Itinerarii Tom. IV. ubi de variis Indiae Populis eorumque cultu ac Religione. Hinc Processores, in eadem Ecclesia Romana dicuntur, qui processionaliter incedunt. Ordo Rom. associantes Episcopum, quando processionaliter ex Sacrario procedebat, Processores appellat, fi comitantes Diaconum, quando ad ambonem pero canendo Euangelio diriguntur, Processores nuncupantur, etc. apud eundem Macrum in Hierolex. Aliam notionem Vocis Processio, habes supra in Harmiscara.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.